Czym jest występujący podczas terapii uzależnień Zespół Abstynencyjny?

Leczenie alkoholizmu rozpoczyna się nie tylko od odtrucia alkoholowego, czyli usunięcia z organizmu substancji toksycznych, ale również złagodzenia objawów zespołu abstynencyjnego. W tym artykule skupimy się właśnie na alkoholowym zespole abstynencyjnym – wyjaśnimy, czym jest, jakimi dolegliwościami się objawia i kiedy może być niebezpieczne.

Czym jest zespół abstynencyjny?

Zespół abstynencyjny to stan zaburzeń somatycznych i psychicznych występujących po odstawieniu alkoholu lub zmniejszenia jego spożycia. Może mieć różny charakter i występować z różnym nasileniem — począwszy od niepokoju, nudności, zawrotów i bólu głowy, poprzez napady drgawkowe, a nawet — najniebezpieczniejsze – majaczenie alkoholowe (określane również jako delirium).

Pierwsze symptomy zespołu abstynencyjnego pojawiają się, gdy stężenie alkoholu we krwi znacząco się obniża, a więc zazwyczaj po kilku lub kilkunastu godzinach od spożycia. U większości pacjentów przebiegają w sposób niepowikłany, chociaż w niektórych przypadkach mogą wystąpić znacznie bardziej obciążające dla organizmu objawy.

Zespół abstynencyjny — przebieg bez powikłań

Jak już zostało wspomniane, u większości pacjentów występują objawy bez powikłań. Łagodny zespół abstynencyjny może pojawić się nawet po jednorazowym nadużyciu alkoholu. Występują wówczas m.in.: drżenie mięśniowe, uczucie roztrzęsienia, nerwowości, nudności lub/i wymioty, pocenie, bóle głowy, bezsenność, nadwrażliwość na dźwięki i światło, lęk i niepokój, ogólne złe samopoczucie i osłabienie organizmu.

W ramach leczenia alkoholizmu dąży się do tego, aby zapewnić pacjentowi, który chce przerwać picie, najbardziej bezpieczne i humanitarne warunki do przejścia całego procesu związanego z zespołem abstynencyjnym. Jednocześnie bardzo ważne jest przeciwdziałanie wystąpieniu powikłań, które są groźne dla zdrowia, a nawet życia.

Zespół abstynencyjny — przebieg z powikłaniami

Zespół abstynencyjny z powikłaniami występuje rzadziej, jednak jest znacznie bardziej niebezpieczny dla pacjenta. Pojawiają się wówczas napady drgawkowe abstynencyjne, którym może towarzyszyć majaczenie alkoholowe (zwane delirium).

Napady drgawkowe abstynencyjne, często określane są mianem padaczki, chociaż padaczką nie są, gdyż wynikają z zupełnie innej przyczyny — w tym przypadku z powodu nagłego braku alkoholu w organizmie. Polegają na nagłych, niekontrolowanych skurczach grup mięśniowych ciała. Dochodzi do utraty kontaktu z otoczeniem, niekiedy również do niekontrolowanego oddania moczu lub stolca.

Pacjent traci kontrolę nad swoim ciałem, więc istnieje ryzyko zachłyśnięcia się treścią pokarmową i uduszenia, niedotlenienia mózgu, urazu w wyniku upadku na twarde podłoże. W warunkach domowych nie ma sposobów na pomoc pacjentowi. Konieczna jest stała obserwacja, aby nie doszło do zadławienia lub upadku. Należy wezwać pogotowie ratunkowe, informując lekarza o spożyciu przez pacjenta alkoholu.

Majaczenie alkoholowe występuje najczęściej u osób, które piją tzw. ciągami. Może ujawnić się po ok. 2-3 dniach od zaprzestania picia. To szczególnie groźna postać zespołu abstynencyjnego, świadcząca o ciężkim stanie głębokich zaburzeń psychicznych i somatycznych. Stanowi wyraźny, wręcz namacalny dowód na to, że mamy do czynienia z osobą poważnie chorą na alkoholizm. Do objawów zaliczamy m.in.: lęk, niepokój, drżenie całego ciała, koszmary senne, a także bezsenność. Pojawia się odwodnienie organizmu, co prowadzi do zaburzeń elektrolitowych. Wzrost ciśnienia tętniczego krwi może skutkować bardzo niebezpiecznymi, wręcz śmiertelnymi powikłaniami (np. udar mózgu lub zawał mięśnia sercowego). Typowym symptomem są też omamy (halucynacje) wzrokowe, a także różnorodne urojenia. Dochodzi do ciągłego i bardzo silnego uczucia lęku, dezorientacji, a wręcz przerażenia.

W przypadku objawów zespołu abstynencyjnego z powikłaniami niezbędna jest hospitalizacja i profesjonalna pomoc specjalistów.