Psychiczne objawy uzależnienia od leków

Lekomania, inaczej zależność lekowa (lekozależność), to choroba polegająca na uzależnieniu od leków. Leki powodują równie silne i niebezpieczne uzależnienie co inne środki psychoaktywne – alkohol, narkotyki czy tzw. dopalacze. Wiele substancji wykorzystywanych w lecznictwie może wchodzić w interakcje z procesami życiowymi zachodzącymi w organizmie człowieka, przyczyniając się do poważnych zmian.

Uzależnienie od leków wiąże się zarówno z wyraźnymi objawami fizycznymi, jak i psychicznymi. Podczas terapii lekomanii najwięcej największy nacisk kładzie się właśnie na pracę nad objawami psychicznymi, co wymaga czasu i zaangażowania zarówno ze strony terapeuty, jak i samego uzależnionego. W tym artykule skupimy się przede wszystkim na drugim z wymienionych aspektów lekozależności, a więc symptomach związanych z psychiką chorego.

Jak rozpoznać lekomanię? Objawy wynikające z psychiki chorego

Przede wszystkim uzależniony traci kontrolę nad spożywanym lekiem lub lekami – w mniej lub bardziej świadomie. Leki stosuje zbyt często, w zbyt dużych dawkach i bez uzasadnionej przyczyny. Może dojść do sytuacji, w której życie chorego zaczyna się koncentrować wokół leku – próbach jego zdobycia, sięganiu po coraz większe dawki, stosowaniu danych substancji mimo znajomości skutków ubocznych itd. Niejednokrotnie osoby uzależnione poświęcają sporą ilość czasu, energii i pieniędzy na zdobycie farmaceutyków (wizyty u różnych lekarzy w celu zdobycia recepty, zdobywanie leków z nielegalnych źródeł itd.).

W konsekwencji pojawia się silna zależność psychiczna – uzależniony polega na lekach, traktując je jako niezawodny sposób na radzenie sobie z codziennymi z problemami i szybkie uśmierzenie napięcia psychicznego czy stresu. “Głód” leku, który jest typowy nie tylko dla sfery fizycznej, ale i psychicznej sprawia, że pomiędzy kolejnymi dawkami chory odczuwa silną potrzebę sięgnięcia po farmaceutyk. Gdy nie może go zażyć (lub zaaplikować), odczuwa lęk, panikę, stres.

Lekozależność prowadzi do zmian osobowościowych. Pojawia się zobojętnienie, spadek zdolności psychomotorycznych, brak zainteresowania codziennymi obowiązkami itd. Mogą ujawniać się też objawy lękowe, bezsenność, a nawet depresja. Obsesyjne myślenie o lekach prowadzi do wycofania się z dotychczasowego życia, osłabienia relacji z najbliższym otoczeniem itd.

Tego rodzaju objawy powinny wzbudzić podejrzenia przede wszystkim osób bliskich, gdyż uzależniony może nie zdawać sobie sprawy ze swojego problemu lub ignorować jego występowania. Jednocześnie lekomania, jak każde inne uzależnienie, może być skutecznie leczona. Potrzeba jednak do tego trafnego rozpoznania i chęci ze strony chorego do podjęcia walki.